31 lipca na uroczystej Mszy św. Żałobnej pożegnaliśmy Irenę Horban, wychowankę pruszkowskiego Liceum im. Tomasza Zana ,absolwentkę Wydziału  Filozofii (Historii) Uniwersytetu Warszawskiego, niestrudzoną działaczkę społeczną odznaczoną za całokształt swojej działalności Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

     Pośmiertnie otrzymała jeszcze dwa kolejne odznaczenia : od ministra Obrony Narodowej – Medal za Zasługi dla Obronności Kraju i Krzyż Niepodległości w 100 Rocznicę Odzyskania Niepodległości Polski przyznany przez kapitułę Złotej Odznaki św. Floriana „Mazovia”.

     Kościół p.w. św. Kazimierza w Pruszkowie ledwo mieścił zgromadzonych ludzi wokół mnóstwa wielobarwnych wiązanek kwiatów i wieńców okalających trumnę z bukietem białych róż. Przy trumnie oddająca hołd Zmarłej warta Strzelców Rzeczpospolitej i Harcerzy.  Obecne sztandary szkół, organizacji pozarządowych, jednostek administracyjnych Pruszkowa stwarzały podniosłą atmosferę uroczystości.

     Było też zdjęcie Ireny, jak zwykle uśmiechniętej. Ten uśmiech towarzyszył Zmarłej przez całe życie, uśmiechem pokrywała wszystkie trudności.

Zapamiętamy Irenkę  taką uśmiechniętą, jak na tej fotografii.

Dużo ludzi zabierało głos – Pan Starosta i Prezydent miasta, przedstawiciele organizacji pozarządowych, żegnali swoją druhnę harcerze. Wszyscy wyrażali szacunek i podziękowanie za długie lata dobrej współpracy ze Zmarłą, podkreślali Jej kulturę osobistą, pracowitość i życzliwość, jaką miała dla ludzi, a przede wszystkim wyrażali  wielki żal, że Ireny już nie ma wśród nas 

Kim była Irena, co spowodowało, że tak tłumnie żegnali Ją Pruszkowiacy ?

Irena Horban była człowiekiem wyjątkowym, była wszędzie tam, gdzie odbywało się jakieś wydarzenie w Pruszkowie, bo kochała to miasto i służyła temu miastu, tak – służyła przez całe życie.

Była działaczką opozycji antykomunistycznej, współzałożycielką Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w Pruszkowie, a także radną Pruszkowa przez dwie kadencje. Otrzymała od Prezydenta miasta wyróżnienie – statuetkę URBS NOVA, a w 2018 roku została Honorowym Obywatelem Miasta Pruszkowa.

     Życzliwa dla ludzi pracowała w wielu organizacjach społecznych wnosząc do każdej z nich nowe pomysły na lepsze, bardziej owocne działanie.

     Ulubioną szkołą Ireny było nasze Liceum Ogólnokształcące im. Tomasza Zana, którego była uczennicą  i przez wiele lat wykładała w nim historii. Za długoletnią pracę pedagogiczną otrzymała złoty Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej, a także Srebrny i Złoty Medal Zasłużony Działacz Kultury. Kiedy w 1984 roku powstawało Towarzystwo Absolwentów, Wychowanków i Przyjaciół Gimnazjum i Liceum im. T. Zana w Pruszkowie oczywiście wśród jego założycieli nie mogło zabraknąć Ireny. Od początku istnienia Towarzystwa była członkiem zarządu, później przez kilka kadencji jego prezesem.

     Otrzymała ustanowiony przez Towarzystwo Absolwentów  Medal  ZASŁUŻONY DLA SPOŁECZNOŚCI LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO TOMASZA ZANA.

     Ale najważniejszą dla Ireny organizacją, dla której czyniła najwięcej starań było założone w 1970 roku Pruszkowskie Towarzystwo Kulturalno – Naukowe. Była jego prezesem od 2000 roku i pełniła tę funkcję do końca życia. Działalność tego Towarzystwa można określić, że jest ono dla Pruszkowa i Pruszkowiaków. Wydawany przez tę organizację dwa razy w roku Przegląd Pruszkowski to skarbnica wiedzy o historii miasta, jego mieszkańcach, bohaterach wojennych, ludziach kultury i nauki, o osobach zasłużonych dla Pruszkowa. Ta publikacja ukazująca się dwa razy w roku rozprowadzana bezpłatnie jest dostępna dla wszystkich mieszkańców naszego miasta. Otrzymuje ją Starostwo Powiatowe, Urząd Miasta, pruszkowskie szkoły, Biblioteka Powiatowa, muzeum Dulag 121 i Muzeum Starożytnego Hutnictwa,  parafie pruszkowskich kościołów, a także jest dostarczana do Muzeum Historycznego m.st. Warszawy, do sióstr zakonnych w Niepokalanowie.

     Od dzieciństwa zafascynowana harcerstwem zorganizowała Koło Młodych Przyjaciół PTK-N, przy którym powstała 41. Pruszkowska Drużyna Harcerska „Sokół”. Opiekę nad nią sprawowała właśnie Irena Horban, Jej podopiecznym był też Szczep Harcerskich Drużyn Sokolich. To dzięki doskonałej współpracy z harcerzami mogły odbyć się wycieczki PTK-N do Lwowa, Wilna, na Białoruś. W uznaniu zasług otrzymała druhna Irena Srebrną Honorową Odznakę Przyjaciół Harcerstwa.

     Wielką zasługą Ireny jest opracowanie II wydania albumu „Miejsca Pamięci w Pruszkowie”. Jest to dokument historyczny przedstawiający szczegółowy opis zabytków Pruszkowa i sylwetki zasłużonych Pruszkowiaków uhonorowanych tablicami pamiątkowymi rozmieszczonymi w różnych miejscach miasta. Szczegółowy opis przedstawianego obiektu, rzetelny przekaz ludzkich dokonań, barwne zdjęcia i profesjonalna grafika Jerzego Blancarda stawiają to wydawnictwo na wysokim poziomie dokumentalnym i estetycznym.

     Dziękujemy Ci Irenko za tę niezłomną wolę upamiętnienia naszej historii !

     Pani Irena Horban była też członkiem pruszkowskiego Koła nr 6 Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, pełniła funkcję sekretarza, odznaczona Medalami „Pro Patria” i „Pro Memoria”.

     Jako urodzona społecznica nie mogła stać biernie podczas II wojny światowej. Niosła wieloraką pomoc rannym w Powstaniu Warszawskim pacjentom pruszkowskiego szpitala a także mieszkańcom Warszawy wygnanym przez Niemców ze stolicy i  osadzonym w obozie przejściowym Dulag 121 w Pruszkowie.

     Dziś trudno pogodzić się z tym, że Ireny nie ma wśród nas – energicznej, ciągle działającej, zapracowanej, ale stale uśmiechniętej. Zostanie w naszej pamięci na długo, bo niewymierna jest pamięć o ludziach nieprzeciętnych, wyjątkowych, którym wiele zawdzięczamy.

Barbara Ratyńska

matura 1953

  Sekretarz Zarządu Towarzystwa